suriname Naar Voorpagina

  


   
ONDERDELEN
BRIEVEN
 suriname  Inleiding
 suriname  1924 : 18/9 - 5/10
 suriname  1927 : 27 Februari
 suriname  1927 : 27 Maart
 suriname  1927 : 27 April
 suriname  1927 : II
 suriname  1927 : III
 suriname  1927 : IV
 suriname  1927 : V
 suriname  1927 : 27 April I
 suriname  1927 : 27 April II
 suriname  1927 : 27 April III
 suriname  1927 -Dec /1928
 suriname  1928 : 21 Aug. I
 suriname  1928 : 21 Aug. II
 suriname  1928 : 21 Aug. III
 suriname  1929 : Februari
 suriname  1929 : Juni
 suriname  1929 : 23 Juli
 suriname  1929 : 15 Augustus
 suriname  1929 : 27 Sept.
 suriname  1929 : 17 Okt.
 suriname  1930 : 11 Maart
 suriname  1930 : September
 suriname  1931 : 13 Januari
 suriname  1931 : 27 Januari
 suriname  1931 : 28 Januari
 suriname  1933 : Januari I
 suriname  1933 : Januari II
 suriname  1933 : Mrt. - Dec.
 suriname  1934 : Jan. - Sep.
 suriname  1935 - December
 suriname  1936
 suriname  1945 - 1947
 suriname  1948 deel I
 suriname  1948 deel II
 suriname  1949 deel I
 suriname  1949 deel II
 suriname  1950 deel I
 suriname  1950 deel II


 suriname  Foto's I
 suriname  Foto's II
 suriname  Foto's III
 suriname  Foto's IV
 suriname  Foto's IV
 suriname  Foto's V
 suriname  Foto's VI
 suriname  Foto's VII
 suriname  Foto's VIII
 suriname  Foto's IX
 suriname  Foto's X

ONDERWERPEN
Geschiedenis
 suriname  Immigratie Algemeen
 suriname  Javaanse immigratie
 suriname  Donko's tot Guides
 suriname  Brieven v. Wetten
 suriname  Suriname bevolkt
 suriname  Slavernij
 suriname  De 20 ste eeuw
 suriname  Indianen (oorspr.)
 suriname  Paramaribo
 suriname  Albina
 suriname  Mariënburg
 suriname  Oude kaarten
 suriname  Archieven-wijzer
 suriname  Post en postzegels
 suriname  Batavia
 suriname  Goslar
 suriname  Goud-zaken
 suriname  Geld-zaken
 suriname  Het Park
 suriname  Korps Politie
 suriname  Treinen
 suriname  Forten
 suriname  Westgrens
 suriname  Samenvattingen
     ( Engels )


AFDELINGEN
  suriname Algemeen
 suriname De Douane
  suriname Telefoonboek
  suriname Bevolking
  suriname Distrikten
  suriname Reis info
  suriname Cultureel erfgoed
  suriname Geschiedenis
  suriname Foto's
  suriname Natuur
  suriname Personen
  suriname Koken / recepten
  suriname Vragen over NIBA
  suriname Wat is ANDA

     
 SURINAME  surinameAFDELINGEN - suriname Geschiedenis - -

Brieven uit Suriname  van Frater Octavianus - (Johannes van Wetten)

 suriname . NU terug
 



5 Mrt '33

Jammer genoeg, dat er tegenwoordig zooveel menschen zijn, die nooit over hun ongeluk kunnen heenkijken en daardoor als slachtoffers vallen van drijvers, die met veel mooie beloften zulke tobbers 't hoofd omver praten. We hebben hier ook massa's voorbeelden ervan.

Bij de jongste relletjes waren bij de zwaargewonden drie Roomsche jongens, waarvan twee van onze school, eerst enkele jaren van de schoolbanken af. De eene is altijd 'n minder soortje geweest, maar de andere was een goeie jongen. Alleen de nood en kletspraatjes brachten hem onder de opstandelingen.

De grote leider zelf is een oudleerling van onze St.Paulus - M.U.L.O. School. Hoe eerlijk die lui zijn blijkt wel uit het volgende. Die mijnheer vertelde hier n.l. dat hij bij Pater Koopmans was geweest in Amsterdam, maar deze had hem niet geholpen. Toen was hij naar de socialisten gegaan en die hadden hem wel geholpen.

Heel die geschiedenis is waar, met dit verschilletje, dat de pater hem f 5,- gaf en zei, het spijt mij wel, maar ik ken hier geen menschen of bedrijven waar ik je zou kunnen aanbevelen. Was er dit laatste erbij gevoegd dan was de geschiedenis heel wat vollediger geweest en bovendien meer sympathiek. Nu moet ze dienen om een verkeerde indruk over de paters te wekken.

De vorige week kwam een man bij fr. Directeur van de stad om f 3,-. Frater Directeur zei, geld geven kan ik niet, want ik heb ook niet meer dan we noodig hebben. De man ging daarop van de school naar het fraterhuis, belde aan en zei tegen fr. Richardo dat fr. Directeur gezegd had, dat hij hem f 3,- moest geven.

Laat je briefje maar zien zei fr. Richardo. Dat had de kerel geen. Dan ga er eerst maar een halen zei fr. Richardo. "Ja, frater Directeur had het zoo druk, hij kon geen briefje schrijven". Niet erg zei fr. Richardo als jij geen briefje krijgt dan zal ik er een van hem krijgen.

Wacht maar even. De frater schreef een briefje om fr. Directeur te vragen hoe het zat. Zoo, zei hij toen, wacht maar 'n ogenblik, dan weten we hoe het zit. Maar de man had geen tijd meer om te wachten.

Hier zijn zo nooit zoo brutaal omdat de school hier aan huis is, en bovendien zijn er drie of vier groote sigarenmakers bij de hand. Zoodoende wagen ze er zich niet aan. 'n Stuk brood of kleeren voor hun kinderen, kunnen ze wel krijgen als 't echt noodig is.



29 April '33

Vandaag verjaardag Prins Hendrik. Begin van de school pas om 10 uur. Muziek in de stad. a.s. maandag viering eeuwfeest Willem v`Oranje, den heelen dag vrij. Groote parade, militairen, afdeling politie en padvinders.

Heibel tusschen de redactie van "De Suriname" en de Procureur Generaal. De P.G. was voorzitter van het Algemeen Nederlandsch Verbond. Dit is een vereniging over de heele wereld verspreid waar maar Hollanders wonen of afstammelingen daarvan. Ze beoogt de band met het Moederland levendig te houden. Van de afdeeling Suriname was de Procrureur Generaal, of P.G. zoals ze hier zeggen, voorzitter.

Gebracht werd een toneelstuk in Holland opgevoerd en opzettelijk voor deze gelegenheid verwaardigd ook hier op te voeren. Het bleek echter niet doenlijk voor 't Algemeen Ned. Verbond. Dus werd het opzij gezet. De redactie van "De Suriname" viel daarop de P.G. aan. Het eenige waarom dat stuk niet werd opgevoerd was, dat de P.G. als Katholiek en mordicus op tegen was.

Uit protest tegen de beschuldiging heeft de P.G. zich uit het bestuur van alle neutrale bonden teruggetrokken. Nu zitten ze vast en weten ze niet wie er op Maandag 'n speech zal afsteken voor de gouverneur. Mijnheer Brons voorzitter der Kololoniale Staten en President van 't Hof weigert, zegt, ik ben ook Katholiek, kan dus ook niet volgens die heeren.

Er is een geweldige hetze gaande tegen het Bestuur, Je begrijpt wel uit welke hoek dat komt. Hoe meer het bestuur in discrediet gebracht kan worden, hoe liever het sommigen zouden hebben.

De vorige week is een pompinstallatie van de waterleiding in werking geweest en heeft 't eerste water over 'n afstand 40 KM naar de stad gepompt. Het resultaat van de proef was schitterend. De aanleg eveneens, van de 6500 koppelingen waren er maar 8 lek.

De watertoren werd eveneens vol gepompt. Het is 'n groot reservoir van 600.000 L. Inhoud op vier hooge ijzeren palen, die in een stevige betonfundering rusten, die op haar beurt op een heiwerk rust van 18 M. lange palen. nd tot aan de bovenpunt van het reservoir is 48 M. hoog. Het reservoir is te bereiken langs een ijzeren ladder die met 3 bordessen tussen de 4 palen slingert. Onderkomt nog een kantoor en een woning voor den bewaker.

Vroeger was beweerd, dat iedereen verplicht was om aan te sluiten, regenbakken en welputten moesten dan worden opgeruimd. Daarna werd bepaald dat 2 jaar tijd gegeven zou worden voor aansluiting. Nu heeft de gouverneur bepaald dat aansluiting facultatief gesteld is, zodat kan aansluiten wie wil.

Dit laatste is wel 't verstandigste, maar de aansluitenden zullen daarvoor wel hogere verbruikskosten berekend krijgen, want de kosten voor aanleg, onderhoud en personeel zullen er natuurlijk wel uitgehaald moeten worden, plus nog een douceurtje op de koop toe. Wie werkt er nou voor niets of met schade.

Vandaag uitspraak in een geruchtmakend proces. Het gaat over 'n Britsch Indische jongen van 'n jaar of 18, die een landgenoot met z'n vrouw doodschoot om geld te kunnen rooven. 't Vorig jaar is de zaak al behandeld, maar uitgesteld om te onderzoeken of de dader wel toerekenbaar was.

Na enkele maanden in observatie te zijn geweest in Wolfenbuttel, het Voorburg van hier, is gebleken, dat hij niet alleen volledig normaal is, maar zelfs geraffineerd. De vorige week is daarom 't proces opnieuw aanhangig gemaakt en de doodstraf geëischt door het Openbaar Ministerie. Vandaag dus de einduitspraak.

Van Zondag op Maandagnacht is weder een Chineesschen winkelier door inbrekers vermoord, sommigen doodgeschoten, anderen doodgestoken. Het is gebeurd in een tamelijk druk bewoonde buurt. Wel een bewijs, dat heeren inbrekers hier ook wel brutaal worden.

Vlak voor school hoor ik nog dat ze de daders van de roofmoord te pakken hebben, drie Javanen. Heelemaal op Domburg ver buiten de stad zijn ze gevonden. Dat is de zoveelste moord op rekening van Javanen. Die schijnen 'n menschenleven al weinig te tellen.



8 Mei '33

De vorige brief schreef ik over den roofmoord op 'n Chin. Winkelier. De politie heeft schitterend werk gedaan. Zoo gauw 'n surveillerende agent gewaarschuwd was, dat er iets niet pluis was, trok hij op een aangegeven huis af, vond daar de Chinees vermoord en z'n hond zwaar gewond. Direct wordt parket en hoofdbureau gewaarschuwd.

De commissaris laat direct alle hoofdwegen afzetten en waarschuwt alle omliggende politiestations. Gevolg, 'n agent van Domburg houdt een gewonde Javaan aan, in de stad pikken twee agenten twee verdacht uitziende Javanen aan. Binnen 4 uur na de moord waren zonder enige uiterlijke aanwijzing de drie daders gepikt. Was men altijd maar zo gelukkig.

Geluk moet er toch ook bijkomen. Zoo ontsnapte een beruchte Britsch Indische inbreker. De kerel bleef onvindbaar. 'n Groepje jongelui gaat 'n beetje zwemmen op Zondagmorgen, vinden 'n slaper in 't bosch, waarschuwende de dichtbijwonende opzichter van de vestigingsplaats.

Deze trekt er op af met een touw z'n hond en 'n ander opzichter. De slaper wordt erkent als de beruchte ontsnapte. Ze binden hem stevig en waarschuwen de politie. Mijnheer mocht weer mee, bleek intusschen al van zijn vrijheid genoten te hebben, zat goed in de spullen was 'n mooie nieuwe fiets, dingen die allemaal als gestolen waren aangegeven.

De vorige week is de waterleiding officieel geopend. Een extra trein zeulde 's morgens zwaar met gasten beladen naar Republiek, waar de pompen staan. Palacehotel had voor de consumptie gezorgd en zoo degelijk dat er 40 aan de loperij geraakt zijn, waarvan 'n paar nogal ernstig. 's Avonds pracht vuurwerk op het gouvernementsplein door de Surinaamsche waterleiding Maatschappij aan de bevolking van Par'bo aangeboden.

De vorige week woensdag hoog bezoek gehad van den aanstaande gramman van de Djoeka boschnegers. Mijnheer is heiden houdt er twee vrouwen op na, maar is de R.K. kerk goed gezind. Hij was er mee vereerd dat hij door de blanken zoogoed ontvangen werd. Er werden 'n paar foto's van hem gemaakt.

Zijn drie zoons die bij hem waren kwamen de volgende dag terug om 'n foto te halen, waar de eene opstond met de eene hand in de zij. Verder wouen ze de bijen nog eens zien en toen was bijenwater toch zoo lekker. Ze kregen een halve flesch honing en blij als kinderen trokken ze weer af.



10 Juli '33

20e Eeuw en bijgeloof in Suriname.

'n Meisje van 30 jaar, schrijfster op 't postkantoor te Nickerie werd ziek. De dokter schreef rust voor wegens zenuwoverspanning. Beterschap kwam er niet. De dokter raadde aan naar Par'bo te gaan. 't Meisje wilde wel, maar moeder niet. Haar dochter was in de macht van een boozen geest en die moest er uit.

Moeder noodigde een beroemde dressieman uit van Coronie. Deze kwam en bracht nog 'n paar helpers mee. Het meisje, pas over gegaan tot de R.K. Kerk, wou niets met die lui te doen hebben. Voortdurend lastig gevallen door haar moeder, haar broer en die hocus-pocuslui vluchtte ze naar haar tante.

Met geweld werd ze weer naar huis gehaald. Een avond werd vastgesteld waarop ze de grote kuur zou ondergaan die de boozen geest voorgoed zou onschadelijk maken. Op die avond werd ze door moeder en broer gedwongen in een auto te stappen en werd naar een huis gereden even buiten de stad.

De groote dressieman en z'n helpers kwam even later ook en de behandeling kon beginnen. Eerst medicijn innemen. Het meisje weigerde beslist. Met geweld werd ze weer gedwongen. Ze werd op de grond gegooid stevig vastgehouden, terwijl een der kerels haar haren om zijn hand sloeg en ze als een schroef bijdraaide. De mond werd haar opengebroken en zoo de medicijn er in gegoten.

Daarna moest ze lauw water drinken. Vervolgens moest ze in een kuil gaan staan van ongeveer anderhalve voet diep. Een levende haan werd boven haar hoofd gehouden, waarover lauw water werd gegoten. Zoo moest het water over haar lichaam loopen. Daarna werd ze met die haan afgedroogd.

Vervolgens werd die haan in die kuil begraven. Dan werd er wat kruit in brand gestoken ter hoogte van de maagstreek van het meisje en daarna moest ze nog over een hoopje verbrand kruit springen. Hierbij begaven haar de krachten.

Ze sloeg achterover en was dood. Het lijk werd in een deken gewikkeld en rechtop tusschen moeder en de broer in de auto gezet. 's Morgens was het meisje in de nacht plotseling gestorven.

De zaak werd niet erg vertrouwd, het lijk in beslag genomen en geschouwd. De dokter constateerde een gewelddadige dood. De dressieman en z'n helpers werden al gauw aangewezen als de schuldigen.

Moeder, broer en de overige schuldigen zijn naar hier overgebracht en logeeren in de gevangenis. Katholiek Nickerie bracht spontaan geld bij elkaar om een Mis te laten lezen voor 't arme meisje.



2 Augustus 33

Op het ogenblik ligt het flotillevaartuig Johan Maurits van Nassau op de rivier met een bemanning van 130 personen, waarvan 16 Surinamers. Hij is op weg naar Curacao om de Van Nes te gaan aflossen die weer naar Holl. terugkeert. De Van Nes komt ook hier langs en zal 't Koninginnefeest meemaken. Ik van al 't geJantjes niks gezien. Die blijven meer aan de waterkant hangen.

Onze Gouverneur gaat zes Aug vertrekken voorgoed. Nog gauw mag hij 3 ton op de uitgaven bezuinigen. Wie zijn opvolger zal zijn is nog niet officieel bekend. Prof. Kielstra wordt genoemd.

Tijdens de afwezigheid van den Gouverneur zal mijnheer Van Haaren weer eens den scepter zwaaien. Hij heeft zoals ik laatst al schreef een prachtige vliegreis achter de rug. De vorige week is hij er over komen vertellen hier. Erg interessant van half 8 tot half 11 is hij aan den gang geweest zonder 't minste te vervelen.

Ik wou zo'n reisje ook wel eens meemaken. Daar is veel interessant te zien. Maar dat zal wel nooit gebeuren.




Aug '33

Terwijl ik hierboven op mijn kot dezen brief zit te pennen, staan er op den hoek van de straat 'n stuk of vier de belangen van de kolonie te bespreken. Ze redeneeren heel aardig, dat moet ik zeggen. Jammer dat ze niet aan 't grote laadje zitten, dan was de kolonie zo uit den brand.

Maar van al wat er nou lakens uitdeelt deugt er niets. En dan die, verd.... Hollanders. Die kennen de negers niet. Maar of ze de negers kennen, en ze weten drommels goed, dat er in veel opzichten geen land mee te bezeilen is of zoals ze in Deurne zouden zeggen: je kunt er heen rechte voor mee ploegen.

Zaterdag 26 Aug. komt er weer 'n oorlogsboot, de 'Van Nes'. Hij is op reis naar Holland en komt hier Koninginnefeest mee vieren. Zondag een prachtige processie gehad in de tuin van de pastorie en speelplaats der school.

Versiering totaal verregend. 's Avonds hing onze zolder vol kletsnat versieringsdoek, waarvan het geel overvloedig meegedeeld had aan 't wit, tapijt alles kletsnat, maar tijdens de processie was het weer schitterend.

Nu het waterleidingsnet geleidelijk aan onder druk wordt gebracht blijkt, dat er heel wat koppelingen niet waterdicht afsluiten. Vanmorgen lag heel de Zwartenhoven-brugstraat, waarin onze school staat, van afstand tot afstand open. De vorige dagen heeft de Wanicastraat waar wij in wonen haar beurt gehad.

De markt hier wordt bedorven door Japans goed. Voor f 1,25 - 1,50 - of 1,75 heb je een paar nette schoenen. Mooi goed voor kleding 10 heele centen per el.

Ik zet 'n puntje. Toe de volgende boot.



Dec. '33

Om te beginnen gefeliciteerd met de 7e zoon. Kon je ze maar zo voordelig laten gekleed loopen als je ze hier dikwijls ziet. Ze vergeten ze wel eens jas en broek aan te trekken. Het zijn zoo echte hardlopertjes.

Deze week moest ik wel stilletjes lachen. Ik passeerde 'n huis en boven in 'n boom niet te hoog zat 'n kikkertje van 'n jaar of 8 die heel gemoedelijk vanaf zijn hooge troon Gods water maar over Gods land liet loopen. Ik dacht bij m'n eigen, jammer dat daar nou geen hoogen hoed onderdoor loopt. Wat zou dat lekker gekletterd hebben op zoo'n pijp.

Maar komen ze naar kerk of school dan zijn het dikwijls heele heertjes. Thuis hebben ze niet veel meer aan dan noodig is. Zoolang de broekzolder nog 'n naad heeft, telt ze nog mee. Dat de wangetjes er door hangen geeft niets. Niemand die er aanstoot aan neemt.

Knoopen aan de jas dienen alleen als je zegt: ' jongen maak je buik dicht' of 'waar heb je die mooie borstrok gekocht.' Heel gemoedereerd zitten ze met hun blote buikje in de bank. Maar ik ben er nogal streng op, zodat ik maar eventjes hoef te kijken om ze gauw der vestje dicht te laten maken.

Slaapplaats in huis is ook geen bezwaar. Bedden zijn niet strikt noodig. Allemaal kunnen ze op de vloer slapen zonder bedtuig eronder, enkel 'n kussentje voor hun hoofd. Het is wel zeer gemakkelijk. Ik heb ze dikwijls benijd de menschen van hier.

Op 'n stampvolle boot hebben ze niet meer noodig als 'n plaatsje zoo groot als de dikte van hun lichaam en ze slapen, slapen,terwijl wij verwende menschen maar niet kunnen dutten omdat we op geen bed liggen.

Eten precies hetzelfde. De gewone man gaat niet aan tafel zitten mar krijgt zijn portie eten op een bord. Daar gaat hij mee in 'n hoekje zitten en peuzelt het op. Maar netjes op het eetgerei. Je hoeft niet bang te zijn dat er een vuiltje op het bord zit of dat er een etensketel ongeschuurd wordt weggezet.

Verder past ook niet dat je ze bij het eten op de vingers kijkt. Het kleine grut heeft de lepel van vijf vingers van moeders. De grooten eten met een lepel, maar weten ook best met de hand de weg tot zelfs soep eten toe. En tandenpoetsen tot het kleinte peutertje toe. Daarom zie bij hen ook zoo weinig zwarte tanden.

De Indianen van Matta hebben de vorige maand een buitenkansje gehad. Een kudde van 'n 300 pingo's ('n wild zwart boschvarken) kwam dicht bij hun kamp voorbij. De mannen trokken er met hun geweer op af. en konden er 43 van neerleggen van zoowat 'n 50 kilo elk.

Gevaarlijk zijn de pingo's niet maar erg schadelijk. Ze vernielen in 'n wip heel de kostgrond van zoo'n kamp. Het vlees is een beetje grauw, droog maar erg smakelijk. Ik denk dat de Indianen hun broeksband wel 'n paar dagen los gedragen hebben om al die lekkernij te verzetten.

Vleesch is voor hen geen alledaagsche kost. Ze hebben enkel wat de jacht hun oplevert. Koeien of varkens houden ze er niet op na. Kippen wel maar toch ook niet veel. Ze leven enkel van cassavebrood en visch, maar die wordt ze ook weer niet thuis gebracht.

Onder de vele protestantsche secten, die we hier hebben, behoort ook de Methodisten. Ze hebben een mooi groot kerkgebouw met ernaast een school en pastorie voor hun dominé, dat alles in huur van een Jood, Mozes. Voor enkele jaren bood de R.K.Missie voor het heele zaakje f 45000. Mozes nam niet aan, ging intusschen dood.

De erven boden het nog niet lang geleden aan voor f. 22000. De R.K. Missie wou nog 20 geven. Dat was te weinig. Nu is het dezer dagen publiek verkocht. De Methodisten hielden een oogje in 't zeil of er ook een kooper was van de R.K. Missie. Geen kou aan de lucht allemaal brave burgers.

De methodisten zetten in voor f 10.000, 'n Chinees werd voor f. 12.000 de kooper. De methodisten trachten het voor die prijs van hem terug te koopen. Het spijt mij wel zei de slimme Chinees, maar ik heb gehandeld in opdracht van de R.K. Missie. Zij is de kooper.

Der methodisten zijn nu natuurlijk woedend, want ze begrijpen wel dat bij ons niet hoeven aan te komen om te koopen. Ze zitten nu zonder kerk en school. De kerk heeft voor hen nog dienst gedaan tot en met Zondag 3 Dec., de school en de pastorie mag nog een maand lang gratis gebruikt worden. Maar dan ....



25 Dec. '33

Kertsmis vandaag met echt Kerstweer, regenbui op regenbui. Toch is 't buitengewoon druk geweest in de kerken. Het Kerstkindje schijn toch nog wel hoog in 't hart te liggen bij de meeste menschen.

Loopen ze door het jaar 's Zondags de kerk nogal eens voorbij, Goeden Vrijdag, Paasch Zondag en kerstmis zijn de drie dagen van 't jaar dat ze acte de presence moeten afleggen.

Voor regen zijn de meesten bang als de dood. Dat is ook best te verontschuldigen, daar er zoo'n massa malarialijders onder loopen, die met een flinke regenbui kans krijgen, hun koorts weer beet te pakken. Daarbij brengt een goeie regenbui een flinke temperatuursdaling.

Daarom is zoo'n regenbui in den drooge tijd zoo welkom als de zon straten en velden drooggestoofd heeft. Het kleine grut vooral is er dankbaar voor. Jasjes en broekjes worden gauw uitgeschoven en in kikkercostuumke dansen ze in de malsche regen. Nu is het daarvoor te koud.

De thermometer wijst nu maar 20-25° Celsius, dus maar 'n 20- 30°hooger dan bij jullie. Uit de radioberichten las ik, dat Holland goed onder 't ijs zit. Hier kennen we het alleen kunstmatig gefabriceerd in de ijsfabriek om te gebruiken bij water, bier of andere dranken of vruchten, alles om 't genot van het koude eens inwendig te voelen.

Op verschillende plaatsen inde stad zijn kiosken waar dranken op ijs en voor 'n dubbeltje, kwartje of zoo ijs te krijgen is.

Onze kok gebruikt ook ijs om zult af te koelen. (zult =hoofdkaas) Die wordt hier niet hard. Maar nu zet hij hem een heele nacht lang in een bak met ijs. 's Morgens is de heele zultbrei een harde koude massa.. Liefhebbers genoeg er voor omdat het zult is en omdat het koud is.

Hagel is hier toch bekend. Voor enkele maanden terug is in het binnenland een flinke hagelbui gevallen met groote steenen. Er wordt hier bij verteld hoe de negers met hun blote ruggen daarop gereageerd hebben. Zeker is dat ze hun kelen wel eens terdege zullen hebben opengetrokken en hun obia's (beschermingsmiddelen tegen booze geesten) hebben aangeroepen.

Elke boschneger heeft steeds een stelletje obia's bij zich, zaadjes, schelpjes, tanden van dieren. Iedere obia is afgericht op een bepaalde geest, en die wezens zijn er met bosjes, in de lucht, de bosschen, het water, in den mensch overal huizen ze.

Als je een nog echt heidens boschnegerkamp binnen wilt moet je onder een haan door waaraan palmbladeren hangen. Je raakt de palmbladeren aan en de booze geesten blijven buiten het kamp. Je moet het maar weten.
De vorige week is de boschneger Zebedeus door het gouvernement tot kapitein benoemd van Oeman Kondré. Zeven jaar geleden kwam Zebedeus met een deputatie uit zijn dorp naar de stad om aan Mgr. Een pater te vragen, want heel zijn dorp wou katholiek worden. Hij behoort tot de stam van de Matuwari's, is nu degelijk katholiek met zowat heel zijn dorp.

De gramman der Matuwari's Asah Féti, droeg Zebedeus al jaren geleden voor aan het gouvernement om Kapitein te worden benoemd. Heimelijk werd die benoeming tegengewerkt, want Zebedeus was katholiek. Alle moois werd er van hem verteld.

Nu is het wel waar, dat op 't eerste gezicht Zebedeus geen gunstige indruk maakt, hij is scheel en heeft een echt sluw gezicht. De nieuwe gouverneur heeft echter doorgezet, daar Asah Féti bij zijn voordracht bleef. Zebedeus loop nu sinds enkele dagen in de stad rond met zijn kapiteinsjas en 'n zilveren plaat voor z'n borst, zoals de koning van de schut (Brabants schuttersgilde) er draagt.

De vorige week is het publieke verkooping van de Java-Store een groote levensmiddelenwinkel, slachtoffer van de slechte tijdsomstandigheden. De verkooping geschiedde op last van de Surin. Bank, waar veel zaken hier onder zitten. Gedacht werd dat alles voor 'n prikje zou weggaan, maar 't was niet waar. Er zijn hooge prijzen geboden.

De vorige eigenaar leefde als een koning boven zijn woning. Nu is hij malende zegt men. Zijn dochter moet nu als winkelbediende haar kost verdienen. Een schoonzoon heeft 'n nieuwe zaak opgezet om te trachten de traditie hoog te houden.

De Hernhutters hebben hier ook veel winkels, huizen en land, maar ze moeten ook zoo diep onder de Bank zitten, dat er van eigendom weinig overblijft. Men zegt zelfs dat ze er voor 7 ton onderzitten. Geen kleinigheid als je dat moet inhalen in dezen ellendigen tijd.

Van den anderen kant heb je toch ook weer menschen, die boffen. Zoo hebben enkele goudzoekers weder een nieuwe vondst gedaan in het Saramaccadistrict.

De schoenmakers klagen steen en been over den invoer van Japansch schoenwerk, rubber schoenen 75 cnt tot f 1,- per paar. Dan komt Bata nog met zijn schoenen de markt bederven. Zoodoende blijft er voor de menschen hier weinig over.

Adjossie so sranga.






De brieven, foto's en anderszins maken deel uit van het familiearchief, dat wij proberen te beheren en inzichtelijk te maken voor de familie en eventueel ander belangstellenden. In dit verband willen wij u laten meelezen uit de reisverhalen van Heeroom als een bijdrage aan de belevingsgeschiedenis van Suriname.

Jacqueline en Louis Barten-Schakenraad.

© a.barten 2005








suriname . NU  naar boven



Ontwerp © Webteam Suriname - Afdeling Suriname - Zwartenhovenbrugstraat - Paramaribo -
Last update: