| |
ONDERDELEN
Afro-Surinamers |
| |
| | SURINAME  AFDELINGEN - Bevolking - - Westerse Afro-Surinamers
 terug
Bevolking Suriname.
 De Westerse Afro-Surinamers.
De grootse deel van de slaven nam echter weinig deel aan
de sterk assimilerende invloed der blanken. Zij
ontwikkelden een eigen cultuur, die men de Afro-Surinaamse cultuur noemt.
De slaven, die uit
verschillende Afrikaanse groepen afkomstig waren,
ontwikkelden niet een cultuur die een kopie of variant is te noemen
op één bepaalde Afrikaanse cultuur ( hoewel veel talen
cultuurelementen van de kust van Guinee in hun cultuur
zijn aan te wijzen), doch zij ontwikkelden een geheel
nieuwe, eigen cultuur.
Deze werd gevormd door
elementen uit de cultuur der slavenhouders (Engelsen;
Hollanders, Zeeuwen en Portugese joden) en der 'Rode
Slaven' (Indianen, waarmee zij vooral in de begintijd op
de plantages in contact kwamen) te combineren met
cultuurelementen uit tal van Afrikaanse stammen
waarvan de slaven dragers waren.
De Afro-Surinaamse cultuur heeft een eigen taal,
godsdienst en sociale organisatie ontwikkeld. De blanke
meesters onthielden doelbewust een gedeelte van hun
cultuur aan de slavenbevolking. Zij vreesden namelijk,
dat als de slaven te veel kennis bijgebracht werd, het
moeilijker zou worden om hen te beheersen. De
kerstening van de slaven werd daarom lang door de
planters tegengewerkt. Deze kwam pas begin 19de eeuw op
gang. Ook onderwijs werd de slavenkinderen tot 1844
onthouden. Eerst in dat jaar kregen de zendelingen van
de Evangelische Broedergemeente toestemming tot het
geven van onderwijs aan de kinderen van slaven.
De Afro-Surinaamse cultuur met haar zo eigen karakter heeft zich
na de emancipatie tot een volkscultuur ontwikkeld.
Door een geleide acculturatiepolitiek van het
gouvernement veranderde deze gedeeltelijk van
karakter. Zo werd bij verordening van 8 december 1876
leerplicht voor alle kinderen van 7-12 jaar
voorgeschreven, met als voertaal Nederlands. Door de
Evangelische Broedergemeente en de Rooms
Katholieke Kerk werd bovendien na de emancipatie nog
voortvarender dan voorheen getracht de ex-slaven
christelijke normen en waarden bij te brengen en hen
ertoe te bewegen hun 'afgodische' praktijken op te
geven. Over de Afro-Surinaamse cultuur/volkscultuur
werd zodoende een laag westerse cultuur geschoven,
waarin nu per sociaal-economische klasse verschillen
zijn te ontdekken. Als wij de Afro-Surinamers in een elite, een
middenklasse en een volksklasse indelen, dan valt op dat
in de elite de westerse cultuur het meest verinnerlijkt is
en dat de onderliggende Surinaamse slavencultuur
nauwelijks meer waarneembaar is.
In de middenklasse
heeft men eveneens vrijwel geheel de westerse cultuur
overgenomen. In de volksklasse is de laag westerse
cultuur weliswaar aanwezig, doch dun en de westerse
elementen zijn vooral op het gebied van de normen en
waarden slechts zeer ten dele verinnerlijkt. Hun cultuur
vertoont hierdoor een dualistisch karakter, wat met
name in de religie direct waarneembaar is. In de
Afro-Surinaamse middenklasse en elite treft men meer personen
aan met blanken onder hun voorouders dan in de
volksklasse. Vroeger bezaten deze kleurlingen een
maatschappelijke voorsprong.
AFRO-SURINAAMSE CULTUUR.
De Afro-Surinaamse bevolkingsgroep heeft een duidelijk eigen
culturele identiteit, waarvan de basis in de slaventijd
gelegd werd en waarin men tal van Afrikaanse
elementen terugvindt. Dit komt tot uiting in de
dagelijkse gedragscode, maar ook in dansen, liederen,
volksverhalen, spreekwoorden, kinderspelen, de Surinaamse
keuken, rouwgebruiken, ten dele ook nog in kleding,
sieraden enz. Na de emancipatie werd assimilatie van
deze groep aan de Europese cultuur sterk aangemoedigd.
Hierdoor ontstond een situatie die Herskovits
aanduidde met de term 'culturele ambivalentie'. Deze
term wil zeggen dat de Afro-Surinamers beschikt over twee
duidelijk onderscheiden gedragspatronen, een Afro-Surinaams en
een Europees in dit geval, waarmee hij reageert op de
situatie waarin hij zich op een bepaald moment bevindt.
Dit is op zich zelf geen ongebruikelijk fenomeen. Het
bijzondere in dit geval is dat beide gedragspatronen zo
duidelijk onderscheiden zijn: winti-rituelen versus
christelijke godsdienst, concubinaat versus Europees
huwelijk, Sranan versus Nederlands, Afro-Surinaamse
dansen versus Europese, enz.
Er bestond vroeger een hiërarchische verhouding tussen
de beide gedragspatronen, waarbij de Europese vorm als
'hoger' gewaardeerd werd en in meer officiële situaties
gevolgd. Hier is gelukkig de laatste decennia verandering in
gekomen, doordat de Afro-Surinaamse gedragsvorm aan prestige
won. Dit komt tot uiting in een verhoogde
belangstelling voor allerlei aspecten van de Afro-Surinaamse
volksculturen: van het Sranan in literaire
uitingen, van dansritmen in muziek en ballet,
van bewerkingen van volksverhalen en
liederen op het toneel, enz.
|
 naar boven
 Ontwerp © Webteam Suriname - Afdeling Suriname - Zwartenhovenbrugstraat - Paramaribo - Last update:
| |
|
| | |
