suriname Naar Voorpagina

  


   
ONDERDELEN
Jodensavanna
 suriname  Jodensavanna 1
 suriname  Jodensavanna 2
 suriname  Jodensavanna 3
 suriname  Jodensavanna 4
 suriname  Joodse gemeenten

Onderwerpen
Cultureel erfgoed
 suriname  Boeken
 suriname  OSO dresi
 suriname  Sarnami leren
 suriname  Sranan leren
 suriname  Winti / wintipre
 suriname  Kinderspelen
 suriname  Joden-savanna
 suriname  Houtsnijwerk
 suriname  Klederdrachten
 suriname  Uitleg Feestdagen
 suriname  Monumenten
 suriname  Muziek
 suriname  Pierre Benoit
 suriname  Sybilla Merian

AFDELINGEN
  suriname Algemeen
 suriname De Douane
  suriname Telefoonboek
  suriname Bevolking
  suriname Distrikten
  suriname Reis info
  suriname Cultureel erfgoed
  suriname Geschiedenis
  suriname Foto's
  suriname Natuur
  suriname Personen
  suriname Koken / recepten
  suriname Vragen over NIBA
  suriname Wat is ANDA

     
 SURINAME  surinameAFDELINGEN - suriname Cultureel erfgoed - - Jodensavanna

 suriname . NU terug
 

  Jodensavanna en de Joodse gemeenten .

Honderd jaar Synagoge.

Op 12 oktober 1785 stond Joden Savanne weer in het middelpunt van het nieuws in de kolonie: op die dag werd er feest gevierd in verband met het honderdjarig bestaan van de synagoge. Dit feest vond een dag later plaats dan was bedoeld, daar de belangrijkste gast, gouverneur Wichers, op die dag ziek was.

Vooral het goed houden van de grote hoeveelheden voedsel die voor dit feest waren klaargemaakt vormde door dit uitstel een groot probleem. Onder de ruim 1600 personen die bij deze herdenking aanwezig waren, bevonden zich buiten de gouverneur ook nog de Raden van Politie en Justitie en andere hoge functionarissen uit Paramaribo.

Het dorp en vooral het bedehuis waren schitterend verlicht met 150 scheepslantaarns en 1000 lampions. In een speciale kerkdienst werd de eeuwviering herdacht, terwijl ook een grote parade onder leiding van de burgerkapitein De Granada een onderdeel van het feestprogramma vormde. Aan de gouverneur en andere autoriteiten werd een maaltijd aangeboden waarbij het dessert bestond uit ruim 300 schotels van gebak en confituren van inlandse vruchten. De feestelijkheden werden besloten met een groot bal dat van zeven uur tot zes uur in de ochtend duurde, waarbij te middernacht een maaltijd voor alle genodigden werd geserveerd.

De grote brand.

In 1832 werd de bloeiperiode van Joden Savanne afgesloten. In dat jaar woedde er op 10 september een grote brand in het dorp die haast alle woningen in de as legde. Aan restauratie kon men toen niet denken. De koloniale overheid liet het dorp geheel over aan Moeder Natuur, zodat het binnen afzienbare tijd een begroeide ruïne werd. Van de grote begraafplaats en de synagoge was na enkele jaren niet veel meer te zien. De marmeren grafzerken met hun prachtig beeldhouwwerk, wapens en inscripties werden door het tropisch bos aan het oog onttrokken en verzonken in de bodem. Het duurde tot 1906 voordat er geld en mensen konden worden gevonden om deze historisch waardevolle ruïne schoon te maken.

Aan enig herstel kwam men door gebrek aan geld niet toe. Bij de schoonmaak stond men versteld van hetgeen daar werd aangetroffen. Deze verwondering was van korte duur, want Joden Savanne met haar glorie werd weer aan de jungle overgelaten.



De synagoge voor de renovatie


Na het uitbreken van de tweede Wereldoorlog werd in maart 1942 Joden Savanne, zo had de Nederlandse regering bepaald, een interneringskamp voor NSB'ers in Suriname. Niet minder dan 139 NSB'ers, die uit veiligheidsoverwegingen uit het toenmalige Nederlands-Indië waren weggevoerd, vonden in dit dorp een onderkomen. Zij hadden de opdracht het dorp schoon te maken.

De blootlegging van het kerkhof bleek opnieuw een verrassing te zijn, men had niet het vermoeden dat het zo groot was. Ruim 436 grafzerken werden blootgelegd, slechts 59 opschriften heeft men toen kunnen ontcijferen. In 1946 vertrokken de NSB'ers en wederom werd Joden Savanne verwaarloosd. Zo bleef de toestand tot oktober 1967 toen de Troepenmacht in Suriname het initiatief nam Joden Savanne weer in behoorlijke staat te brengen. Wekenlang hebben mannen van de TRIS op Joden Savanne gebivakkeerd om de zaak schoon te krijgen. Behalve de grafzerken die in de oorlogstijd waren blootgelegd, werden er nog vijftien nieuwe ontdekt zodat het totaal aantal graven nu 450 is.



En na de renovatie


Ook op het kerkhof nabij de Cassiporakreek werden grafstenen gevonden. Dit kerkhof, waar nu meer dan tweehonderd en vijftig grafstenen zichtbaar zijn, is ongeveer tachtig meter lang en vijftig meter breed. Het oudste graf dat is gevonden dateert uit 1667. Bij bestudering van deze begraafplaats krijgt men de indruk dat per familie een stuk grond gereserveerd werd. Zo ziet men verscheidene grafstenen in dezelfde omgeving met namen als Da Costa, Nassy en De la Parra. Deze namen zijn tot op heden nog bekend in de Surinaamse gemeenschap. Behalve de begraafplaatsen werden ook de overblijfselen van de Synagoge weer schoongemaakt. Tevens werd de bron aangetroffen waaruit vroeger het dorp van drinkwater werd voorzien.

Op initiatief van Mr. W. J. J. Koole werd toen een comité gevormd dat tot doel had deze historische plaats niet alleen te onderhouden en voor de toekomst te sparen, maar bovendien om de vele geïnteresseerden de gelegenheid te bieden deze plaats te bezoeken.

Oudste vestigigingen van joden in Suriname.

Omtrent het juiste tijdstip van de oudste vestiging van joden in Suriname bestaat geen zekerheid. Kort na 1632 zouden joden uit Holland en Italië zich aan de Boven-Suriname hebben gevestigd. In 1652 kwam met Lord Willoughby een aantal Engelse joden in de kolonie, die zich op de Savanne bij de Cassiporakreek vestigden. In Cayenne, toentertijd onder Nederlands bestuur, hadden zich vele joden uit Brazilië gevestigd, nadat laatstgenoemd land in 1654 door de Portugezen op de Hollanders heroverd was. Aan David Nassy en zijn medestanders was bij reglement van de Raad van XIX van de West-Indische Compagnie (1659) vergund om een kolonie in Cayenne te stichten. In 1664 werd Cayenne door de Fransen in bezit genomen en werden de joden en de Nederlanders vandaar verdreven; zij togen toen naar Suriname. Volgens S. Oppenheim (Publications American Jewish Historical Society, no. 16, 1907, blz. 141 vv.) zouden de Cayennejoden niet rechtstreeks naar Suriname zijn vertrokken, doch zich eerst hebben gevestigd in de toentertijd Hollandse kolonies Pomeroon en Essequibo (in het tegenwoordige Guyana) en zouden zij pas na de verwoesting van hun plantages door de Engelsen in 1666 naar Suriname zijn gekomen.

De Portugees-Joodse gemeente 'BERACHA VE SALOM'.

De stichting der Portugees-Joodse Gemeente in Suriname heeft, aldus Bijlsma (1920), blijkens de gegevens in het kerkelijk archief waarschijnlijk in het jaar 5422 (1661/1662) plaatsgehad. Op 17 aug. 1665 verkreeg de 'Hebreeuwsche Natie' (Joodse Natie) van het Engelse koloniale gouvernement belangrijke privilegiën, o.a. vergunning tot vrije uitoefening van godsdienst en het bouwen van 'places o1- worship and schools' op 'ten acres land at Thorarica'.

Na de verovering van Suriname door de Hollanders wendde de 'Joodsche Natie' zich tot gouverneur Lichtenberg met een adres waarin bevestiging van de privilegiën werd gevraagd, alsmede erkenning van enige andere voorrechten. Tot de ondertekenaars behoorden o.m. : Nassy (David en Samuel), Arrias, De Prado, De Silva, De Fonseca, Meza, Nunes, Da Costo en d'Acosta. Bij beschikking van 1 oktober 1669 werd de Joodse Natie provisioneel in het genot bevestigd van hetgeen waarom was gevraagd.

De kerkelijke gemeente droeg de naam 'Beracha Ve Salom' (Zegen en Vrede) en werd bestuurd als een 'filaÇao 'van de Amsterdamse gemeente, waarvan zij de gewoonten en gebruiken volgde. Het bestuur der gemeente - in bijzonderheden geregeld in Ascamoth (reglementen) - was opgedragen aan het college van de Senhores do Mahamad. Behalve als kerkelijk bestuurscollege fungeerde de Mahamad tevens als rechtbank voor kleine civiele zaken ( tot een bedrag van 10000 pond suiker, gelijkgesteld aan f 500 ). In de loop der jaren heeft het niet aan pogingen ontbroken om inbreuk op de privilegiën te maken; in 1825 werden zij formeel afgeschaft.



Cordonpad aangelegd om de plantages
tegen aanvallende marrons te beschermen





suriname . NU  naar boven



Ontwerp © Webteam Suriname - Afdeling Suriname - Zwartenhovenbrugstraat - Paramaribo -
Last update: